Identiteit en imago

Ik herinner het me als de dag van gisteren. Verloren liep ik rond door de gangen van het GSGD in Doetinchem. Tweede klas middelbare school, ik was 14 jaar oud. Ik vond geen aansluiting en ik begreep maar niet hoe het kon dat dat voor andere kinderen blijkbaar anders werkte.

Van de één op de andere dag zag ik het. Het viel me op dat de meeste andere kinderen aansluiting vonden omdat ze een mening hadden. Je had de brommerjongens – ze wisten alles over brommers, sleutelen, je had de popi jopi’s, die droegen merkkleding en ze vertoonden haantjesgedrag bij de meisjes, je had de alternatievelingen, die droegen zwarte leren jasjes en sommigen hadden hanenkammen.

De conclusie was snel getrokken: als ik iets vind, als ik een mening heb, dan bén ik iemand. En dán zal ik aansluiting vinden. Van de ene op de andere dag mat ik mezelf een mening aan, en vanaf die dag wist ik wie m’n vrienden waren. Dat wisten die vrienden zelf nog niet; uiteindelijk heeft het nog wel een tijd geduurd voor ik echt aansluiting vond bij andere kinderen.

De meeste mensen dragen het basisprincipe hiervan hun hele leven met zich mee: je wordt gewaardeerd om wie je bent. En dat maakt dat het heel belangrijk is dat we een gevoel van identiteit hebben, een beeld met ons meedragen. “Hoho”, hoor ik je al denken; “mijn identiteit is geen beeld hoor, dat is écht!”. Ik snap die reactie heel goed. Toch is het interessant om hier bij stil te staan, gezien het belang dat we hebben – deep down komt het erop neer dat we ons geaccepteerd willen voelen door de ander.

Ik gebruik het woord beeld met opzet. Want dat is precies wat het is: een statische afbeelding of een plaatje. We koesteren dat plaatje – het geeft ons een gevoel van veiligheid, een gevoel van gewenst zijn, geaccepteerd worden. Herken je dat? Of helemaal niet?

De beste manier om dit te toetsen is jezelf de vraag te stellen of jouw plaatje of imago overeenkomt met de werkelijkheid. Je hoeft daar niet direct een antwoord op te krijgen; het is vooral interessant om te kijken wat de vraag oproept. Het voelt vaak ongemakkelijk om (even) niet te weten wie je bent.

Dit hele punt maak ik om aan te tonen waarom het zoveel makkelijker is om te “doen” dan om te “zijn” – de rode draad achter deze blogs. Waarom “doen” ons als snel een gevoel geeft van bevrediging, het gevoel van zinvol bezig zijn, dat je iets presteert, dat je iemand bent, etc. En waarom “zijn” eerder gevoelens van ongemak, niet weten, kwetsbaarheid met zich meebrengt.

Toch is het ontspannen in “zijn” dé ingang naar meer ontspanning, echtheid en verbinding.
To be continued….